کنترل و مدیریت دود امروزه از مهمترین اقدامات حین آتش سوزی در ساختمان‌های چند طبقه که دارای پارکینگ می‌باشند محسوب می‌شود. گاهی اوقات دود حاصل از آتش سوزی از خود آتش نیز می‌تواند خطرناک‌تر و کشنده‌تر باشد،
در سال های اخیر ، پس از آتش سوزی وحشتناک و تلخ ساختمان پلاسکو و موارد مشابه ، سیستم تهویه دود پارکینگ از مهمترین ضوابط سازمان آتش نشانی برای تایید امنیت ساختمان‌ها قرار گرفت. این ضوابط برگرفته از استانداردهای بعضی از کشورهای اروپایی می‌باشد . تعاریف موجود برای پارکینگ‌ها بر اساس کتاب IBC و همچنین مقررات ملی ساختمان ایران نوشته شده است اگر می‌خواهید اطلاعات جامع و کاملی در این زمینه به دست آورید توصیه می‌کنیم تا پایان این مقاله در سایت rivasjonoobm همراه ما باشید.
سیستم تهویه دود پارکینگ چیست؟
سیستم تهویه دود پارکینگ مجموعه‌ای از تمامی تجهیزات تهویه دود شامل جت فن ، کانال‌ها ، دمپر ، تجهیزات کنترل دود و حرارت و محصولات بعد از آتش سوزی می‌باشد ، که به شکل‌های گوناگون در ساختمان‌ها و پارکینگ‌ها نصب شده و در زمان مناسب استفاده می‌گردد .
هدف اصلی از سیستم تهویه دود پارکینگ مطمئناً کنترل دود می‌باشد. با تخلیه دود توسط سیستم تخلیه دود پارکینگ می‌توان نتایج زیر را انتظار داشت :
- حفظ جان ومال
- افزایش دید
- مسیرهایی که برای فرار در هنگام آتش سوزی تعبیه شده است با استفاده از این سیستم عاری از دود می‌شود .
- خسارات و آسیب‌های آتش سوزی را کاهش می‌دهد.
- هنگام آتش سوزی به نیروهای آتش نشانی کمک ویژه‌ای می‌کند.
- با تخلیه گازهای سمی خسارات را به حداقل می‌رساند
- باعث جلوگیری و تاخیر از پدیده گرفتگی یکپارچه و فراگیر شدن آتش می‌شود .
معرفی انواع سیستم تخلیه دود پارکینگ
- سیستم تهویه ساده دود
- تهویه با استفاده از کانال کشی
- سیستم تهویه نوین دود پارکینگ
سیستم تهویه ساده به سبک سنتی از اصول استاندارد برخوردار نبوده و کارایی لازم را برای آتش سوزی‌های گسترده و دود زیاد ندارد. سیستم تهویه کانالی نیز به دلیل کانالکشی‌های زیاد و درگیر کردن فضای محیط و ظاهر نامتناسب امروزه در پارکینگ‌های بزرگ استفاده نمی‌شود . امروزه استفاده از سیستم تهویه نوین دود که بیشتر با استفاده از جت فن‌ها مرسوم است ، در بسیاری از پارکینگ‌های بزرگ استفاده می‌شود که در ادامه مقاله به صورت کامل به دو نوع سیستم تهویه کانال کشی و سیستم تهویه نوین دود پارکینگ می پردازیم.
سیستم تهویه دود پارکینگ با استفاده از کانال کشی
در سیستم تخلیه دود با استفاده از کانال از فن‌ها و کانال‌هایی که در سرتاسر محیط به سقف متصل است ، استفاده می‌شود معمولاً وظیفه این نوع سیستم تهویه دود ، خارج کردن هوای آلوده و تزریق هوای پاک به داخل محیط است.
همانطور که در پاراگراف قبلی اشاره کردیم این سیستم معایبی داشته و البته نیاز به پیش‌بینی‌هایی نیز همانند افزایش ارتفاع پارکینگ و در نظر گرفتن کانال‌های مورد نیاز دارد.
اگر بخواهیم به چند مورد از معایب تهویه دود به روش کانالی اشاره کنیم موارد زیر مطرح است:
- احتمال عدم تهویه مناسب برخی از نقاط پارکینگ
- به دلیل وجود کانال‌های بزرگ ارتفاع سقف پارکینگ کاهش می‌یابد.
- معمولاً نگهداری و حفظ بخش‌های مختلف این سیستم هزینه بالاتری بر روی دوش ما می‌گذارد.
- ظاهر نامناسب و سر و صدای زیاد به دلیل کانال‌های سرتاسری
سیستم تهویه نوین پارکینگ با استفاده از جت فن ها
به روزترین روشی که برای تخلیه دود پارکینگ استفاده می‌شود تخلیه دود با استفاده از جت فن‌های تونلی می‌باشد که به آن سیستم تهویه نوین پارکینگ گفتـه می‌شود.
با استفاده از این روش می‌توان هوای پاک را به سرتاسر نقاط پارکینگ تزریق کرد و جریان هوایی مناسب و مطبوعی در این محیط سربسته به وجود آورد. به دلیل استفاده از تکنولوژی نو در پروانه‌ها و شکل خاص بدنه ، جت فن ها این قابلیت را دارند تا به سرعت‌های بالا رسیده و حجم زیادی از دود را در زمان کوتاه با مکش قوی تخلیه نمایند. همین خصوصیات باعث شده در پارکینگ‌های بزرگ مانند پارکینگ‌های طبقاتی که نقاط کور زیادی دارد از جت فن‌ها استفاده شود.
جت فن پارکینگ
جت فن‌ها شامل سه بخش اصلی می‌باشد ، که عبارتند از موتور الکتریکی محرک ،بدنه جت فن و پروانه اصلی که وظایف زیر را به عهده دارند.
- موتور جت فن که مهمترین قسمت سیستم نوین تهویه پارکینگ محسوب می‌شود وظیفه چرخاندن پروانه اصلی را به دوش می‌کشد بسیار مهم است که این موتور از کیفیت بالایی برخوردار باشد چرا که باید گرما و و فعالیت مداوم و شرایط خاصی را تحمل بکند. این موتورها گرانترین قسمت جت فن‌ها می‌باشند.
- بدنه جت فن نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند چرا که باید از قطعات درونی خود محافظت و البته پایه اصلی تجهیزات متصل به سقف می‌باشد. همچنین مدل ورودی و خروجی بدنه بستگی به نوع محیط ، نقش مهمی در تهویه دود دارد.
- پروانه جت فن که توسط موتور به چرخش در می‌آید وظیفه به گردش درآوردن هوا را به عهده دارد.
این جت‌ها به گونه‌ای طراحی شـده‌اند که در زمان آتش سوزی بتوانند بیشترین حجم ممکن دود را در زمان کوتاهی از طریق کانال‌هایی که از قبل تعبیه شـده به خارج هدایت نمایند و چرخش هوای زیادی را به وجود آورند ، که خود باعث سرد شـدن محیط و آسیب کمتر می‌باشد.
ضوابط تهویه پارکینگ
در شرایطی که پارکینگ دچار حریق شود ، سیستم تهویه پارکینگ باید قابلیت تخلیه موفق گاز و دود ناشی آتش سوزی را داشته باشد همچنین تعبیه مسیر امن برای خروج از پارکینگ در شرایط اضطراری بسیار مهم است.
سیستم تهویه می‌تواند حتی در کاهش دمای محیط اثرگذار باشد و با تخلیه سریع و مناسب کار آتش‌نشان‌ها را ساده‌تر نماید. همانطور که عرض کردیم تزریق هوای پاک به داخل پارکینگ نیز وظیفه بسیار مهمی است که این سیستم دارد.
کلیه جت فن‌هایی که وظیفه تخلیه هوا را به عهده دارند و تجهیزات جانبی آن از جمله قسمت‌های مکانیکی و الکتریکی که ممکن است در آتش سوزی و هوای داغ ناشی از آن قرار بگیرد باید حداقل یک ساعت در برابر حرارت ۳۰۰ درجه توانایی تحمل داشته باشند.
سیستم تهویه نوین باید به گونـه‌ای طراحی شود که هر بخش شامل دو عدد فن باشد تا در صورت از کار افتـادن یکی از بخش‌ها بتوانیم حداقل از ۵۰ درصد قدرت تخلیه دود استفاده نماییم . در ضمن نحوه برق رسانی و راه اندازی آن باید مقاومت لازم را در برابر آتش را داشتـه باشد و همچنین شبکه برق رسانی نباید با از کار افتـادن یک بخش ، دچار اختلال شود. در برخی از طراحی ها از دو فن که به صورت موازی نصب شـده است که البته برای یک کانال استفاده می‌شود. یک فن برای شرایط حریق و دیگری برای شرایط معمولی هوا.
در صورتی که تمایل به مطالعه و اطلاع از ضوابط سامانه های تهویه ، تخلیه و کنترل دود که توسط سازمان آتشنشانی کشور منتشر شده است ،دارید می تواید با کلیک بر روی لینک زیر ،فایل pdf آن را دریافت نمایید.
اگزاست پارکینگ
در این بخش از مقاله به نکاتی کاربردی در مورد اگزاست پارکینگ اشاره می‌کنیم. محاسبه تهویه پارکینگ‌های سربستـه ، بسیار اهمیت دارد اگر سیستم کارایی لازم را نداشتـه باشد هوای ناپاک شامل نیتروژن دی اکسید ، کربن مونوکسید ، گرد و غبار و گازهای رقیق شـده در طولانی مدت به سلامتی افراد و به خودروها آسیب وارد می‌کند.
در ساختمان‌های چند طبقه که پارکینگ‌های طبقاتی به صورت سربستـه در زیر ساختمان دارند امکان ارتباط مستقیم هوای آزاد بیرونی برای طبقات منفی وجود ندارد ورودی این طبقات معمولا با استفاده از رمپ که محل ورود و خروج خودروها محسوب می‌شود ، ساختـه شـده است که گردش هوای کافی را برای تهویه ندارد . بنابراین لازم است تهویه هوا به صورت مکانیکی انجام شود به مجموعه زیرساخت‌ها و تجهیزات لازم برای تخلیه هوای آلـوده و تزریق هوای پاک سیستم اگزاست پارکینگ گفتـه می‌شود.
طراحی این سیستم نوین بر اساس اگزاست فن برای پارکینگ‌ها قوانین و اصول خاصی دارد ، در بخش پایانی این مقاله به صورت تیتروار به مراحل طراحی و جاگذاری سیستم اگزاست فن پارکینگ اشاره می‌کنیم :
- تقسیم بخش‌های مختلف پارکینگ به صورت اصولی
- محاسبه هوایی که نیاز به تخلیه دارد حدوداً ۶ و ۱۰ بار تعویض در طول روز
- محاسبه مقدار هوای تازه جایگزین
- مشخص کردن ارتباط بین بخش‌های مختلف
- مشخص کردن اندازه شفت‌های هوای ورودی و خروجی
- جانمایی شفت‌های هوای پاک ورودی و تخلیه هوای ناپاک
- کانال کشی و مشخص کردن اندازه کانال ها
- مشخص کردن محل نصب جت فن‌ها
جمع بندی
قطعاً با مطالعه این مقاله به اهمیت سیستم تهویه دود پارکینگ پی بردید . سهل انگاری در این زمینه می‌تواند در طولانی مدت برای افراد حاضر در ساختمان موجب بیماری‌های تنفسی و تهدید سلامتی انسان باشد .
همچنین در هنگام حریق در صورت عدم کارایی لازم سیستم ، قطعاً باعث افزایش تلفات جانی و خسارات مالی می‌شود مشاوره با کارشناسان مجرب و با تجربه و همکاری با شرکت‌های مهندسی معتبر می‌تواند خیال شما را بابت کارکرد درست این سیستم‌ها مطمئن نماید . از اینکه تا پایان این مقاله با ما همراه بودید متشکریم.
coltinfo :منبع
سوالات متداول:
- سیستم تهویه دود پارکینگ چیست؟
سیستم تهویه دود پارکینگ مجموعه‌ای از تمامی تجهیزات تهویه دود شامل جت فن ، کانال‌ها ، دمپر ، تجهیزات کنترل دود و حرارت و محصولات بعد از آتش سوزی می‌باشد ، که به شکل‌های گوناگون در ساختمان‌ها و پارکینگ‌ها نصب شـده و در زمان مناسب استفاده می‌گردد . - انواع سیستم تخلیه دود پارکینگ چیست؟
- سیستم تهویه ساده دود
- تهویه با استفاده از کانال کشی
- سیستم تهویه نوین دود پارکینگ با استفاده از جت فن ها
- سیستم اگزاست پارکینگ چیست؟
به مجموعه زیرساخت‌ها و تجهیزات لازم برای تخلیه هوای آلـوده و تزریق هوای پاک سیستم اگزاست پارکینگ گفـتـه می‌شود.
