سیستم تهویه مطبوع چیست؟ آشنایی با تجهیزات تهویه

سیستم تهویه مطبوع چیست؟

تهویه مطبوع یک علم از شاخه‌های علوم مکانیکی برای ساخت یک هوای دلپذیر است. حال عملکرد سیستم تهویه مطبوع چگونه است؟ این سیستم با استفاده از هوایی که از بیرونی و مخلوط آن با هوای داخل، گرفتن رطوبت، هوا را در داخل فضا توزیع می‌کند و هوای قبلی را نیز از فضا خارج می‌کند. با این سیستم هوا یک جریان خوب و ملایم پیدا می‌کند. در حال حاضر وظیفه دیگر و بسیار مهمی نیز بر عهده سیستم تهویه مطبوع قرار دارد که به آن نیز اشاره کردیم. این سیستم برای اینکه بگوییم یک سیستم کامل و درست است، باید بتواند تنظیم دما را نیز انجام دهد.

به این معنی که با گرفتن هوای سرد از بیرون و پیاده کردن یک فرایند، هوای گرم و دلپذیر را به فضای داخلی ساختمان بدهد. معمولا این سیستم‌ها به گونه‌ای طراحی می‌شوند که به صورت پایه و دیفالت دمای ۲۲ درجه و رطوبت ۵۰ درصد برای محیط فراهم می‌کنند که به نوعی بهترین هوای ممکن برای آسایش اکثریت جامعه است. یک کار دیگر این سیستم به نوعی می‌توان گفت که تصفیه هوا است. هوای بیرون را به صورت فیلتر شده به داخل ساختمان هدایت و هوای آلوده و به نوعی دست دوم را به بیرون از فضای ما هدایت می‌کند.

این به نوعی ساده‌ترین بیان از وظایف و یک تعریف کامل از سیستم تهویه مطبوع بود. تهویه مطبوع از تجهیزاتی تشکیل شده است که برخی از آن‌ها بیرون از فضای داخلی ساختمان مانند بام نصب می‌شود‌. برخی دیگر از تجهیزات این سیستم نیز در داخل ساختمان نصب می شوند؛ به عنوان مثال در داخل اتاق یا موتور خانه ساختمان شما نصب می‌شود.

سیستم تهویه مطبوع مرکزی

سیستم تهویه مطبوع مرکزی یکی از مهم‌ترین و پیشرفته‌ترین راه‌حل‌ها برای ایجاد محیطی راحت و کنترل شده در ساختمان‌های بزرگ تجاری و اداری است. این سیستم‌ها که برای تنظیم دما، رطوبت و کیفیت هوای داخلی طراحی شده‌اند، به طور گسترده در مراکز خرید، دفاتر اداری، هتل‌ها و بیمارستان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. سیستم تهویه مطبوع مرکزی از طریق یک شبکه مجتمع از کانال‌ها و واحدهای تهویه، هوای خنک یا گرم را به طور یکنواخت در سراسر ساختمان پخش می‌کند. این سیستم‌ها، با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته مانند چیلرهای تراکمی و جذبی، برج‌های خنک کننده و سیستم‌های VRF، امکان کنترل دقیق دما و رطوبت را فراهم می‌کنند، و به این ترتیب، آسایش و راحتی ساکنان و کاربران ساختمان را بهبود می‌بخشند.

علاوه بر کنترل دما و رطوبت، سیستم‌های تهویه مطبوع مرکزی نقش مهمی در تصفیه هوا و کاهش آلودگی‌های محیطی دارند. با استفاده از فیلترهای پیشرفته، این سیستم‌ها قادر به حذف ذرات معلق، آلرژن‌ها و سایر آلاینده‌های هوا هستند، و در نتیجه، به افزایش کیفیت هوای داخلی و بهبود شرایط سلامتی کاربران کمک می‌کنند.

انواع سیستم تهویه مطبوع

در بخش قبلی به زبان ساده و مفصل و کامل سیستم تهویه مطبوع را تعریف کردیم و از وظایف آن برای شما همراهان گرامی گفتیم. حالا در این بخش می‌خواهیم با انواع این سیستم‌های تهویه آشنا شویم و ببینیم چطور کار می‌کنند. اگر بخواهیم این بخش را نیز به زبان ساده و واضح بیان کنیم باید در ابتدا این سیستم‌ها را به چهار دسته کلی طبقه بندی کنیم و در ادامه زیر مجموعه‌های آن‌ها را معرفی کنیم. این تقسیم‌بندی به این نحو است:

• سیستم های مولد گرما

سیستم‌های مولد گرما، دستگاه‌ها یا سیستم‌های فناوری مدرن هستند که برای تولید گرما در فضاها یا محیط‌های مختلف استفاده می‌شوند. این سیستم‌ها با استفاده از منابع مختلف انرژی، هوا، آب یا انرژی خورشیدی، گرما را تولید و به فضاهای مورد نظر منتقل می‌کنند. بسته به نوع و مدل سیستم، می‌توانند برای گرمایش منازل، ساختمان‌ها، محیط‌های صنعتی، وسایل نقلیه، استخرها، یا حتی تأمین آب گرم در خانه‌ها استفاده شوند.

• سیستم های مولد سرما

سیستم‌های مولد سرما، یک نوع تجهیزات تهویه مطبوع هستند که وظیفه‌ی اصلی آن‌ها تولید سرما یا خنکای مصنوعی در محیط‌های داخلی است. این سیستم‌ها به طور گسترده در مکان‌هایی مانند اتاق‌ها، سالن‌ها، دفاتر، مغازه‌ها و ساختمان‌های بزرگ استفاده می‌شوند.

• سیستم های مولد دو فصلی

سیستم‌های مولد دو فصلی (همچنین به عنوان سیستم‌های مولد چند فصلی نیز شناخته می‌شوند) تجهیزاتی هستند که توانایی ارائه گرما در زمستان و خنکای مصنوعی در تابستان را دارا می‌باشند. این سیستم‌ها ترکیبی از سیستم‌های گرمایشی و تهویه مطبوع (کولرها و یا کلیدکت) هستند و برای مدیریت شرایط حرارتی در ساختمان‌ها و فضاهای داخلی استفاده می‌شوند. در فصل زمستان، این سیستم‌ها با استفاده از یک کمپرسور گرمایشی و یا یک شوفاژ گرمایشی، حرارت مورد نیاز را تولید کرده و به فضاهای داخلی منتقل می‌کنند تا محیط را گرم کنند.

• سیستم های نیمه مولد دو فصلی

سیستم‌های نیمه مولد دو فصلی، نوعی تجهیزات تهویه مطبوع هستند که در آن‌ها قابلیت تهویه هوا و گرمایش فصل زمستان را دارا می‌باشند. این سیستم‌ها در فصل‌های گرم سال به عنوان کولرهای معمولی عمل کـرده و هوا را خنک می‌کنند و در فصل زمستان نیز از طریق یک عملکرد گرمایشی به گرما تبدیل شـده و فضاها را گرم می‌کنند.

تجهیزات سیستم تهویه مطبوع

تجهیزات تهویه مطبوع یک جزء حیاتی در ایجاد محیط های داخلی راحت و کنترل شده است. انواع مختلفی از تجهیزات تهویه مطبوع وجود دارد که معمولاً مورد استفاده قرار می گیرند که هر کدام ویژگی ها و مزایای منحصر به فرد خود را دارند.

• چیلر تراکمی

چیلر تراکمی یکی از تجهیزات تهویه مطبوع پر استفاده است که نقش مهمی در خنک کردن آب مورد استفاده برای اهداف تهویه مطبوع دارد. این ماده بر اساس اصل فشـرده سازی و متراکم کردن یک مبرد برای حذف گرما از آب عمل می کند. مبرد فشرده گرما را از آب جذب می کند و باعث خنک شـدن آن می شود. سپس آب خنک شـده از طریق سیستم تهویه مطبوع به گردش در می آید تا هوای خنک در فضاهای داخلی فراهم شود. چیلرهای تراکمی به دلیل راندمان بالا، قابلیت اطمینان و توانایی تحمل بارهای خنک کننـده زیاد شناخته شـده اند. آنها معمولاً در ساختمان‌های تجاری، بیمارستان‌ها، مراکز داده و سایر فضاهایی که کنترل دقیق دما مورد نیاز است استفاده می‌شوند.

• چیلر جذبی

چیلر جذبی نوع دیگری از تجهیزات تهویه مطبوع است که از مکانیزم خنک کننده متفاوتی در مقایسه با چیلرهای تراکمی استفاده می کند. چیلرهای جذبی به جای استفاده از کمپرسور مکانیکی، از اصول جذب گرما برای خنک کردن هوا استفاده می کنند. این چیلرها معمولاً از آب به عنوان مبرد و محلول لیتیوم بروماید یا آمونیاک به عنوان جاذب استفاده می کنند. جاذب، گرما را از آب جذب می کند و باعث تبخیر آن و خنک شدن هوا می شود.

چیلرهای جذبی به دلیل بهره وری انرژی معروف هستند، زیرا می توانند از گرمای اتلاف یا منابع گرمایی با درجه پایین مانند انرژی خورشیدی یا تولید همزمان تغذیه شوند. آنها معمولاً در کاربردهای خنک کننده در مقیاس بزرگ مانند سیستم های خنک کننده منطقه ای، فرآیندهای صنعتی و ساختمان های تجاری استفاده می شوند.

• برج های خنک کننده

برج خنک کننده اجزای ضروری در سیستم های تهویه مطبوع هستند که به فرآیند خنک سازی کمک می کنند. این برج ها وظیفه حذف گرما از آب مورد استفاده در تجهیزات تهویه مطبوع را بر عهده دارند. برج های خنک کننده با استفاده از تبخیر برای انتقال گرما از آب به هوای اطراف کار می کنند. آب به بالای برج پمپ می شود و روی مواد پرکننده مانند ورق های پلاستیکی یا فلزی توزیع می شود.

همانطور که آب به سمت پایین جریان می یابد، با هوا تماس پیدا می کند و باعث تبخیر و انتقال حرارت می شود. این فرآیند آب را خنک می کند و سپس به سیستم تهویه مطبوع بازگردانده می شود. برج های خنک کننده معمولا در ساختمان های تجاری بزرگ، نیروگاه ها و تاسیسات صنعتی استفاده می شوند. آنها به دلیل کارایی خود در دفع گرما شناختـه شـده اند و می توانند حجم خنک کننـده بالایی را فراهم کنند.

• سیستم VRF

سیستم جریان متغییر مبرد (VRF) یک فناوری پیشرفته تهویه مطبوع است که کنترل دقیقی بر سرمایش و گرمایش در فضاهای جداگانه ارائه می دهد. این سیستم از یک کمپرسور با سرعت متغیر و چندین واحد داخلی برای تامین سرمایش و گرمایش منطقه ای استفاده می کند. سیستم VRF می تواند نرخ جریان مبرد را بر اساس نیازهای سرمایش یا گرمایش هر منطقه تنظیم کند و امکان کنترل دمای دلخواه را فراهم کند.

از نظر نصب و طراحی انعطاف پذیری را ارائه می دهد، زیرا می تواند چندین واحد داخلی را به یک واحد خارجی متصل کند. سیستم VRF بسیار کارآمد است، زیرا می تواند سرعت کمپرسور را برای مطابقت با بار سرمایشی یا گرمایشی مورد نیاز تعدیل کند و در نتیجه باعث صرفه جویی در انرژی و بهبود آسایش می شود. معمولاً در ساختمان‌های مسکونی، هتل‌ها، ادارات و سایر کاربردهایی که کنترل دمای دقیق مورد نظر است استفاده می‌شود.

ویژگی های سیستم تهویه مطبوع

این سیستم‌ها انواع بسیار مختلفی دارند که هر کدام ویژگی‌های خاصی دارند. تهویه مطبوع کامل و خوب باید یک سری ویژگی‌ها داشته باشد.

• تنظیم دما در سیستم تهویه مطبوع

اولین ویژگی آن تنظیم دمای مناسب این سیستم است که می‌تواند که با گرما و سرما مقابله کند و یک هوای متعادل برای فضای داخلی فراهم کند.

• تنظیم رطوبت

دومین ویژگی توانایی آن در تنظیم رطوبت است‌. گفتیم که این سیستم‌ها نه یک هوای خشک به شما می‌دهند نه یک هوای مرطوب. سیستم تهویه مطبوع عموما یک هوا با رطوبت ۵۰ درصد که هوای مطبوع و خوبی است را به شما هدیه می‌کند.

• تصفیه هوا

تصفیه هوا سومین ویژگی بارز آن است. این ویژگی با جریان انداختن هوا، هم دائما فضای داخلی شما را با هوای بیرون ست می‌کند. هم علاوه بر این کار هوای ورودی را فیلتر کـرده و در اختیار شما قرار می‌دهد و هوای آلوده را خارج می‌کند.

• تبادل حرارت در سیستم تهویه مطبوع

هوای گرم از طریق یک مجموعه از کویل‌هایی که حاوی یک ماده خنک کننده هستند عبور می‌کند. این ماده خنک کننده حرارت را از هوا جذب کرده و آن را به یک گاز با فشار کم تبدیل می‌کند.

• مقرون به صرفه

راحتی استفاده از آن‌ها و مقرون به صرفه بودن آن‌ها نیز از دیگر ویژگی‌های این سیستم‌ها است. با این سیستم‌ها دیگر نیازی به خرید وسایل سرمایشی و گرمایشی جداگانه نیست. همچنین در مصرف برق نیز صرفه‌جویی می‌کنند.

طراحی سیستم تهویه مطبوع

در طراحی سیستم تهویه مطبوع HVAC، برای اینکه بتوانید یک سیستم خوب را خرید و راه‌اندازی کنید، بهترین، ساده‌ترین و مطمئن‌ترین کار این است که از یک تیم متخصص کمک بگیرید و صفر تا صد کار را به آن‌ها بپردازید. اما برای طراحی یک سیستم خوب مواردی است که باید در نظر گرفتـه شود. مواردی چون :

• شرایط آب و هوایی
• جریان باد
• نورگیری واحد
• رفت و آمـد و تردد افراد
• میزان استفاده از فضا
• جنس دیوارها و ساختمان
• نسبت ساختمان به اطراف خود
• مشخصات پنجره‌ها
• مشخصات سیستم‌های دیگر
• پنجره‌ها
• سیستم برق
• سیستم فاضلاب واحد
• به دست آوردن بارهای خارجی و داخلی
• حساب کردن اتلاف انرژی مسیر

و مواردی دیگر از این قبیل موارد هستند که از قبل باید بررسی شوند. سپس با در نظر گرفتـن تمامی این موارد یک نقشه و طرح کلی از کار گرفتــه شــده و با مشورت کارفرمـا، تهویـه مطبوع آن فضا پیشنهاد می‌شود‌.

قیمت سیستم تهویه مطبوع خانگی

انتخاب سیستم تهویه مطبوع خانگی یکی از تصمیمات مهمی است که می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر راحتی و کیفیت زندگی در خانه داشته باشد. با توجه به تنوع بالای محصولات موجود در بازار، درک قیمت‌ها و عوامل موثر بر آنها می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین انتخاب را با توجه به بودجه و نیازهای خود داشته باشید. قیمت سیستم تهویه مطبوع خانگی به عوامل متعددی بستگی دارد. این عوامل شامل نوع سیستم (مانند اسپلیت، پنجره‌ای، پرتابل یا مرکزی)، ظرفیت خنک‌کنندگی (معمولاً بر حسب تُن یا BTU)، میزان کارایی انرژی، ویژگی‌های اضافی (مانند فیلتراسیون هوا، سیستم‌های هوشمند و کنترل از راه دور)، و برند سازنده است.

برای سیستم‌های کوچک‌تر و کم‌ظرفیت مانند واحدهای پنجره‌ای یا پرتابل، قیمت‌ها معمولاً پایین‌تر هستند و می‌توانند برای فضاهای کوچک‌تر یا استفاده موقتی مناسب باشند. اما برای سیستم‌های بزرگ‌تر و پیشرفته‌تر مانند سیستم‌های اسپلیت یا مرکزی، قیمت‌ها بالاتر رفته و می‌توانند گزینه‌های مناسبی برای خانه‌های بزرگ‌تر یا مناطقی با شرایط آب و هوایی خاص باشند. یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید در هنگام خرید سیستم تهویه مطبوع به آن توجه داشت، میزان کارایی انرژی آن است. سیستم‌هایی با رتبه‌بندی انرژی بالاتر اگرچه در ابتدا گران‌تر هستند، اما در دراز مدت می‌توانند با کاهش هزینه‌های برق به صرفه‌جویی در هزینه‌ها کمک کنند.

نتیجه گیری

در انتها باید اضافه کرد که برای خرید سیستم تهویه مطبوع بهترین شرکتی که میتوانیم پیشنهاد بدهیم شرکت بزرگ ریاس جنوب است که بیش از 23 سال در زمینه تولید و طراحی و اجرای تهویه مطبوع فعالیت دارند و پروژه های موفق زیادی را به اجرا رسانـده اند. برای مشاوره و تهیه سیستم مورد نظر خود با کارشناسان ما در تماس باشید.

منبع: ریواس جنوب

سوالات متداول

• چه تفاوتی بین سیستم تهویه مطبوع مرکزی و سایر انواع سیستم‌های تهویه وجود دارد؟
   سیستم تهویه مطبوع مرکزی به طور یکپارچه کل ساختمان را پوشش می‌دهد و از طریق کانال‌های متصل به یک واحد مرکزی عمل می‌کند. در مقابل، سیستم‌های دیگر مانند اسپلیت یا پنجره‌ای، برای خنک‌کردن فضاهای محدودتر طراحی شده‌اند.
• آیا سیستم تهویه مطبوع برای محیط‌های خانگی نیز مناسب است؟
  بله، سیستم‌های تهویه مطبوع در انواع مختلفی موجود هستند که برای استفاده در محیط‌های خانگی مناسب می‌باشند، از جمله سیستم‌های اسپلیت، پنجره‌ای و پرتابل.
• چگونه می‌توان بهترین سیستم تهویه مطبوع را برای نیازهای خود انتخاب کرد؟
  انتخاب بهترین سیستم تهویه مطبوع بستگی به عواملی مانند اندازه و طراحی فضا، بودجه، نیازهای خاص محیطی و اولویت‌های انرژی دارد. مشاوره با یک متخصص تهویه مطبوع می‌تواند در این انتخاب کمک کننده باشد.
• آیا سیستم‌های تهویه مطبوع انرژی زیادی مصرف می‌کنند؟
  مصرف انرژی سیستم‌های تهویه مطبوع بستگی به کارایی و مدل آن‌ها دارد. سیستم‌های مدرن و با کارایی بالا معمولاً بهینه‌تر هستند و مصرف انرژی کمتری دارند.
• چگونه می‌توان از سیستم تهویه مطبوع نگهداری کرد؟
  نگهداری مناسب شامل تمیز کردن فیلترها، بررسی و نگهداری دوره‌ای کمپرسور و واحدهای داخلی، و اطمینان از عملکرد مناسب سیستم است. توصیه می‌شود که برای نگهداری منظم با یک تکنسین متخصص تماس بگیرید.